KHÁNH LINH
 

     Hàng năm, vào mùa thu hái cà phê thị trường lao động tại Chư Prông và những địa phương có diện tích cà phê lớn của tỉnh lại sôi động, nhộn nhịp hẳn lên. Người lao động tự do đổ về hái cà phê thuê. Tuy nhiên, năm nay ngay từ đầu vụ, các chủ vườn cà phê đã đau đầu vì không thuê được người hái, càng vào thời gian cao điểm nhu cầu tìm người thu hoạch càng cao nhưng nguồn cung lao động lại đang rất khan hiếm

     Gia đình ông Phạm Văm Lực ở Tổ dân phố 1, Thị trấn Chư Prông có hơn 1ha cà phê đang chín đỏ nhưng đã hơn 1 tuần nay ông chạy đôn, chạy đáo khắp nơi để tìm thuê người thu hoạch mà không được, Vợ thì đang ốm, các con  đứa đi học, đứa đi làm xa, một mình ông cuống quýt xoay xở mà không sao thuê được người. Nghề thợ mộc của ông tuy có mức lương cao hơn hẳn việc hái cà phê nhưng ông vẫn phải bỏ việc lo đi hái cà vì nếu không cà phê sẽ chín rũ, rụng, năng suất sụt giảm. Ông Lực cho biết thêm, mọi năm mỗi khi vào vụ, lao động tự do ở khắp nơi đổ về nên thuê người cũng dễ; nhưng năm nay người từ các tỉnh phía bắc không thấy vào vì ngoài đó bây giờ cũng có nhiều khu công nghiệp, nhà máy nên ít người đi tìm việc xa quê.
       Nguyễn Quốc Cường một tài xế xe đò chuyên chạy từ Chư Prông đi Pleiku cho biết, vào mùa cà phê, dân tài xế xe đò như anh có thêm nguồn thu nhập từ việc bắt mối và cung cấp lao động cho chủ các vườn cà phê. Những năm trước có cả người từ miền Bắc, miền Trung và cả miền Tây nam bộ cũng lên Tây Nguyên tìm việc. Tuy nhiên, năm nay lao động lên Chư Prông hái cà phê thuê chủ yếu là người Jrai từ các huyện như Phú Thiện, Ayun Pa, Krông Pa… Theo anh Cường trong thời gian này một ngày anh có thể thu xếp công việc cho 200 lao động. Khoảng nửa tháng nay, chỉ riêng anh Cường đã luân chuyển khoảng một ngàn lượt lao động đến Chư Prông hái cà phê thuê. Ngoài anh Cường thì còn rất nhiều người khác cũng làm “cò” lao động như vậy nhưng cung vẫn không đủ cầu. Cũng theo anh Cường, lực lượng lao động hái cà phê thuê hiện nay có những người đã rất quen với địa bàn vì năm nào họ cũng lên đây hái thuê. Họ là những người mà dân trong nghề và các chủ vườn gọi vui là lực lượng “tinh nhuệ”. Họ được các chủ vườn tin tưởng, vào đầu vụ các chủ vườn liên lạc giao dịch qua điện thoại. Quen việc, quen người nên các chủ vườn rất yên tâm khi giao khoán vườn cây cho lực lượng này.
       Anh Hà Văn Thành quê ở huyện Bá Thước, tỉnh Thanh Hóa cho biết, đã 4 năm nay, vụ cà phê nào anh cũng vào Chư Prông hái thuê cho một vài người chủ cũ. Chủ vườn tin tưởng nên anh được giao hái khoán công nhật đồng thời quán xuyến luôn việc giám sát các lao động khác. Năm nay ăn ở chủ vườn lo, mỗi ngày anh được chủ vườn trả 170 ngàn đồng tiền công, tăng khoảng 20 ngàn đồng so với vụ trước.
       Mỗi ngày bình quân một lao động hái được khoảng từ 3 đến 4 tạ quả cà phê, giá khoán mỗi tạ hiện nay khoảng 90 ngàn đồng. Như vậy nếu làm đều mỗi người sẽ có thu nhập trên dưới 3 trăm ngàn đồng một ngày; cơm nước, chi phí người lao động tự lo, chủ vườn có trách nhiệm lo chỗ ở cho những lao động ở xa. Tuy nhiên theo nhiều chủ vườn cà phê, họ thường muốn thuê người hái công nhật hơn vì tuy chậm tiến độ nhưng cây cà phê được đảm bảo hơn hái khoán. Hiện nay, nhiều chủ vườn phải năn nỉ người làm công mà không được vì thế họ đành thuê người hái khoán, nhưng hái khoán cũng không có người.
       Bà Ngoan, một chủ vườn cà phê than thở “Ruột gan tôi đang như lửa đốt. Cà chín rụng đỏ gốc mà không tìm được người hái, nhìn sốt ruột mà không biết làm sao. Nếu trời lại mưa to vài ngày nữa thì chết mất, năm nay sao lắm bão thế?”.
       Với hơn 13 ngàn ha cà phê, đây là cây trồng chủ lực trong cơ cấu nông nghiệp của huyện Chư Prông. Cà phê năm nay được mùa, được giá nhưng nỗi lo hiện tại của nhiều hộ nông dân lại là việc không tìm thuê được nhân công thu hái./.