Bí thư huyện ủy Bùi Viết Hội trao bằng khen của Chủ tịch UBND tỉnh
 cho cán bộ nhân dân xã Ia lâu

Năm 1979 xã Ia Lâu được thành lập từ việc chia tách xã Ia Mơr theo Quyết định số 77- CP, ngày 02 tháng 3 năm 1979 của Hội đồng Chính phủ (nay là Chính phủ), điều kiện khi đó vô cùng khó khăn. Cả xã chỉ có 3 làng đồng bào dân tộc thiểu số Ja rai và Bana với hơn 100 hộ dân tất cả đều là hộ nghèo, nhà cửa chỉ có tranh tre nứa lá, cơ sở vật chất hầu như chưa có gì; trường học, trụ sở chỉ là những cột gỗ dựng lên, xung quanh là tranh, nứa. Từ huyện cán bộ muốn vào xã công tác hay từ xã ra huyện chỉ có đi bộ theo lối mòn là chủ yếu. Ia Lâu khi đó lại là trọng điểm về an ninh của huyện. Tổ chức FulRô ZD25 thường xuyên quấy phá. Khi mới thành lập năm 1979, xã Ia Lâu có 01 chi bộ với 12 đ/c đảng viên, chi bộ có 02 tổ Đảng sinh hoạt tại 02 làng: Làng Tu và làng Piơr.

Tuy nhiên trải qua những năm tháng khó khăn, từ sự  nỗ lực không ngừng, đoàn kết một lòng của các thế hệ cán bộ, đảng viên và nhân dân các dân tộc trong xã qua các thời kỳ, Ia Lâu giai đoạn sau này đã thay đổi vượt bậc. Những đổi thay đó, là kết quả của một quá trình lãnh đạo, chỉ đạo, điều hành và tổ chức thực hiện của cả hệ thống chính trị từ xã, đến thôn – làng.

Năm 2002 Ia Lâu lại một lần nữa được chia tách làm 03 xã là xã Ia Lâu; xã Ia Piơr; xã Ia Ga. Sau khi chia tách, đơn vị hành chính xã IaLâu ở giữa giữ nguyên tên xã, cách trung tâm huyện Chư Prông hơn 50 km về phía Đông Nam; Tổng diện tích đất tự nhiên của xã là 12 ngàn ha, với tổng số gần 2.200 hộ dân với trên 10 ngàn khẩu; xã có 14 dân tộc anh em sinh sống, trong đó: dân tộc thiểu số chiếm 92%, cư trú ở 13 thôn làng.

Ngày mới chia tách thành lập, tình hình dân cư phức tạp (nhiều thành phần dân tộc) dân di cư tự do tăng nhanh; về ANCT-TTATXH tiềm ẩn yếu tố khó lường, tổ chức Funrô kẻ xấu câu móc tụ tập đông người và tổ chức vượt trốn sang CPC ; về kết cấu hạ tầng Kinh tế - Xã hội còn thấp kém, đường giao thông vô cùng khó khăn, thông thương ách tắc, kinh tế nghèo nàn, tỷ lệ đói nghèo - mù chữ còn cao; trình độ sản xuất nông nghiệp nương rẫy, mang tính truyền thống du canh lạc hậu, theo lối: đốt, phát, chọc, tỉa, bằng những công cụ sản xuất thô sơ; tự cung tự cấp với hình thức luân canh, dựa vào thiên nhiên theo mùa vụ và độc canh cây lúa rẫy, năng suất thấp. Vì thế ngay sau khi được chia tách - thành lập, Đảng bộ - Chính quyền xã đã xác định cơ cấu phát triển kinh tế là Nông nghiệp - Tiểu thủ Công nghiệp, Thương mại và Dịch vụ. Cấp ủy, Chính quyền địa phương đã vận động nhân dân, phát huy tiềm năng, lợi thế địa bàn, đẩy mạnh chuyển dịch theo hướng tăng tỷ trọng ngành - sản phẩm có lợi thế và thị trường thuận lợi, phát triển sản xuất, tích cực chuyển đổi cơ cấu giống cây trồng - con vật nuôi theo hướng sản xuất hàng hóa, đồng thời đẩy mạnh việc ứng dụng tiến bộ khoa học - kỹ thuật - công nghệ, không ngừng tăng năng suất - chất lượng sản phẩm nông nghiệp; Năm 2018, diện tích gieo trồng của xã là xấp xỉ 4000 ha (tăng 3.885ha so với năm 1979 và tăng 2.035ha so với năm 2002). Hiện nay xã đã có chợ buôn bán hàng ngày với 60 ki ốt và nhà lồng có 25 ô sạp đã giải quyết công ăn việc làm, tăng thu nhập cho hàng trăm lao động; đồng thời trên địa bàn có 06 doanh nghiệp, 02 HTX ; trên 150 hộ tiểu thương kinh doanh quán ăn - tạp hoá - nhà nghỉ, 15 cơ sở sửa chữa máy nông nghiệp – xe máy, hàng chục máy gặt đập liên hoàn và trên 400 máy cày, xới đất, 11 hộ kinh doanh buôn bán nông sản - vật tư nông nghiệp. Từ một xã xuất phát điểm nền kinh tế thấp, đến nay đạt gần 300 tỷ đồng/năm; Thu nhập bình quân đầu người 32 triệu đồng trên năm, tăng gấp gần 71 lần so với năm 1979.

Song song với việc lãnh đạo phát triển kinh tế, Cấp ủy - Chính quyền địa phương luôn quan tâm đến lĩnh vực Văn hóa - Xã hội, Y tế, Giáo dục. Hiện xã có 03 trường gồm: Trường Tiểu học, Trường THCS, Trường Mầm Non với 60 lớp; 47  phòng học, hơn 2.000 học sinh và 84 giáo viên (tăng gần 1.900 học sinh). Chất lượng giáo dục ngày càng được nâng cao, đội ngũ giáo viên đạt chuẩn và trên chuẩn. Cơ sở vật chất được đầu tư xây dựng khang trang đáp ứng yêu cầu dạy và học trên địa bàn. Xã đã đạt chuẩn phổ cập ở 03 cấp học. Năm 2002 khi mới chia tách xã Ia Lâu không có trạm y tế, chỉ có 02 y tá làm việc chung với cán bộ xã tại trụ sở UBND. Đến nay trên địa bàn xã có Phòng Khám đa khoa khu vực với 10 giường bệnh, 02 bác sỹ, 10 y sỹ...cơ bản đáp ứng nhu cầu khám chữa bệnh, chăm sóc sức khỏe ban đầu của nhân dân xã Ia lâu và những xã lân cận.

Phải nói rằng những năm qua, công tác xây dựng đời sống văn hóa ở khu dân cư ở xã Ia Lâu có nhiều chuyển biến tích cực, phát huy vai trò của Mặt trận và các đoàn thể, cán bộ đảng viên trong việc vận động gia đình, dòng họ, cộng đồng, nhất là đồng bào các dân tộc thiểu số xây dựng khối đại đoàn kết các dân tộc, tạo thành khối thống nhất, tạo nên sức mạnh to lớn, là yếu tố quyết định hoàn thành các nhiệm vụ chính trị của địa phương. Đến nay xã có gần 1.500 hộ gia đình văn hóa chiếm trên 68% tổng số hộ dân trên địa bàn, có 09 thôn được công nhận đạt danh hiệu thôn, làng văn hóa. Xã đã tập trung vận động nhân dân đẩy mạnh thực hiện phong trào “Chư Prông chung sức XD NTM” phát huy nội lực thực hiện phương châm Nhà nước và nhân dân cùng làm như: làm bê tông xi măng hàng chục KM đường giao thông nội thôn, nhân dân hiến hàng ngàn m2 đất, hàng trăm cây ăn quả cho nông thôn mới, xây dựng 07 hội trường thôn, lắp hàng trăm bóng điện, sửa chữa trên 60 căn nhà và những hạng mục chưa cần sự đầu tư của nhà nước với số tiền nhân dân đóng góp lên tới hàng chục tỷ đồng. Hiện nay, xã đạt được 11/19 tiêu chí. Đến năm 2020 xã phấn đấu hoàn thành 4 tiêu chí còn lại, để đạt xã chuẩn Nông thôn mới.

Nói đến Ia Lâu không thể không nói đến những thành tích trong công tác giữ gìn An ninh chính trị, Trật tự an toàn xã hội. Nhiều phong trào thi đua đã phát huy hiệu quả, như:“Phong trào toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc” phong trào“ Dòng họ gương mẫu, Hộ an toàn, Thôn làng bình an”, các tổ liên gia, tổ tự quản hành làng, tự quản nương rẫy và tổ an ninh liên thôn, được phát huy, nhân dân đã báo hàng trăm tin giúp ngăn chặn kịp thời các hành vi vi phạm pháp luật, 03 năm liền xã không có TNGT; đã phối hợp các lực lượng bắt giữ hàng trăm đối tượng người DTTS tìm đường qua địa bàn để vượt trốn sang CPC, và nhiều đối tượng ma tuý, đối tượng truy nã từ các tỉnh khác lẩn trốn trên địa bàn” xã đều hoàn thành tốt nhiệm vụ quốc phòng quân sự địa phương; trong thời gian qua, không có vụ việc nghiêm trọng nào gây mất ổn định ANCT-TTATXH trên địa bàn xã. Tiêu biều như năm 2015 lực lượng xã cùng nhân dân phát hiện bắt giữ 153 người DTTS tại chỗ huyện Chư Sê, Đắc Đoa, ChưPưh…tìm đường vượt biên qua địa bàn; xã đã được Huyện, Tỉnh, Quân khu và Chính phủ tặng nhiều bằng khen và cờ thi đua.

Sau 40 năm thành lập, Đảng bộ - Chính quyền và Nhân dân xã Ia Lâu đã không ngừng đổi mới nếp nghĩ - cách làm, không ngừng nâng cao năng lực lãnh đạo của Đảng, hiệu lực quản lý của Chính quyền, đổi mới nội dung - phương thức tổ chức vận động nhân dân, xây dựng Đảng bộ - Chính quyền TSVM; với những  nỗ lực không mệt mỏi, bằng sự đoàn kết nhất trí cao, vận dụng sáng tạo đường lối chính sách của Đảng, Nhà nước, phấn đấu vươn lên, khắc phục khó khăn, tranh thủ thời cơ, khai thác tiềm năng, thế mạnh địa bàn, đã giành được nhiều thành tựu quan trọng về Kinh tế - Xã hội, Quốc phòng- An ninh cũng như về xây dựng Đảng và xây dựng hệ thống chính trị.

                                                                           Khánh Linh