55 năm Vụ thảm sát Làng Bak, xã Ia Phìn (10/1962-10/2017)

20/10/2017
Xã Ia Phìn là xã Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân. Để tưởng nhớ những người con Làng Bak nói riêng và xã Ia Phìn nói chung đã hy sinh vì sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc; năm 1998, xã Ia Phìn đã xây dựng Nhà bia tưởng niệm các liệt sỹ.


     Ở xã E5 (Ia Phìn), thuộc huyện 5 (huyện Chư Prông) trong những năm 1962 – 1963, địch đẩy mạnh càn quét, dồn dân lập ấp trong chiến lược “Chiến tranh đặc biệt” của Mỹ - Ngụy trên chiến trường Miền Nam. Địch dùng mọi thủ đoạn để cưỡng ép, buộc dân các làng trên địa bàn xã phải vào sống trong khu đồn Del (dân làng gọi là đồn Làng Pó). Canh giữ, kiểm soát đồn là một đại đội lính bảo an, do tên Kpă Huynh là mật báo viên, rất gian ác làm đồn trưởng. Tên này đã từng tuyên bố: Làng Bak là Việt cộng, phải kiểm soát nghiêm ngặt, nếu cần có thể giết cả làng.
     Trong thời gian địch dồn dân hai làng Bak Ngó và Bak Yố, Ban cán sự Đảng huyện 5 đã chỉ đạo cán bộ, đảng viên bám sát dân làng, lãnh đạo đấu tranh phá ấp, phá đồn trở về làng cũ, quyết làm thất bại âm mưu dồn dân lập ấp của địch. Mặc dù, đồng bào đấu tranh quyết liệt, nhưng địch đã dùng mọi thủ đoạn dồn dân. Nhiều cán bộ, đảng viên nòng cốt như: đồng chí Krêl, Rahlan H’Bình, Bloih, Rahlan Thônh…. ngày đêm gần gũi dân làng đấu tranh với địch.
     Trước tình hình bố ráp dồn dân và truy bắt gắt gao cán bộ ta của địch. Ban cán sự Đảng huyện 5 quyết định tấn công phá ấp (Đồn Del). Sau ba tháng nắm bắt tình hình, vào một đêm tháng 10/1962, Trung đội vũ trang tập trung của huyện 5 có lực lượng du kích của xã E5 phối hợp đã bao vây, tấn công đồn Del. Đồng bào phá ấp, đốt lán trại và chạy về làng cũ trong đêm. Riêng lực lượng thanh niên tạm lánh ra rừng tránh địch truy lùng khủng bố.
     Sáng hôm sau, biết tin đồn Del bị tấn công, tên thiếu tá Lê Văn Trí, Quận trưởng Quận Lệ Thanh đã đưa một đại đội lính đến vây hai làng Bak. Địch bắt dân tập trung thành hàng, lúc này chủ yếu còn người già, phụ nữ và trẻ em để tra xét: Tại sao theo Việt cộng? Ai là người cầm đầu xúi dục? Và chúng dồn ép dân làng phải quay trở lại ấp. Đồng bào cương quyết không đi: Chúng tôi quen sống tự do, nay vào sống trong ấp bị giam cầm như con heo, con bò nhốt trong chuồng, mất tự do. Chúng tôi là con người, không phải con vật. Chúng tôi không đi đâu cả.
            Tức tối, điên cuống tên quận trưởng đã ra lệnh cho bọn lính xông vào đàn áp dân làng. Chị Kpă H’Nép đã lăn xả chống cự với bọn lính không cho đánh người. Cùng lúc đồng bào cũng cương quyết đấu tranh chống lại. Một bên là Ngụy quân có trang bị vũ khí, một bên là dân làng, chủ yếu là phụ nữ và trẻ em. Trước sự phản kháng quyết liệt của đồng bào, kẻ địch đã điên cuồng xả súng và ném lựu đạn vào đám đông đồng bào không tấc sắt tự vệ làm 162 người chết và bị thương, trong đó có 96 phụ nữ và trẻ em. Có gia đình 5 người thì cả 5 người đều bị giết hại. Có bà mẹ trên lưng địu con nhỏ bị đạn địch bắn xuyên qua ngực chết cả mẹ và con. Tang thương, chết chóc bao trùm.
     Cuộc thảm sát hai làng Bak xã E5 (Ia Phìn) của địch đã gây sự căm phẫn lan rộng trong quần chúng nhân dân. Ban cán sự Đảng huyện 5 phát động quần chúng nổi dậy đấu tranh phá ấp, tự do làm ăn; đồng thời nhanh chóng chỉ đạo cán bộ, đảng viên và cơ sở bám dân, bám làng ổn định tình hình, tổ chức chôn cất người chết, cứu chữa người bị thương, tìm và đưa số người sống sót chạy ra rừng dựng lán trại tạm sinh sống. Sau trận thảm sát, đồng bào làng Bak tạm lánh sang các làng khác để tránh địch khủng bố và đưa lại vào ấp. Làng cũ không còn. Đến ngày Miền nam hoàn toàn giải phóng năm 1975, dân làng Bak còn hơn 40 hộ mới trở về làng cũ, tương trợ nhau cùng lao động sản xuất, ổn định cuộc sống./.
                                                                                             Sưu tầm: Hà Huy Văn
                       Nguồn: Lịch sử truyền thống cách mạng xã Ia Phìn (1945-2015); Nhà xuất bản chính trị quốc gia – Sự thật; năm 2015; Từ trang 138 đến trang 141.
 
ĐĂNG KÝ NHẬN TIN

customer-service.png THÔNG TIN LIÊN HỆ:

1478004194_map-icon.png Địa chỉ:
16 Trần Phú, huyện Chư Prông, tỉnh Gia Lai
1490597482_Phone.png Điện thoại: 02693.843.680
1478004801_fax-(1).png  Fax: 02693....
1478004004_Mail.png  Email: ubndchuprong@gialai.gov.vn
 
contract-(4).png THÔNG TIN BẢN QUYỀN:

Bản quyền thuộc về
UBND huyện Chư Prông, tỉnh Gia Lai
Chịu trách nhiệm chính: 
Ông Từ Ngọc Thông - Phó Chủ tịch UBND huyện
Giấy phép số: 04/GP-TTĐT ngày 26/6/2015 của Sở Thông tin và Truyền thông


 Chung nhan Tin Nhiem Mang
   Copyright © 2017 
Trang chủ | Tin tức Liên hệ | Mobile | Site map icontop.png